Β-αιμολυτικός στρεπτόκοκκος στην κύηση

Ο β-αιμολυτικός στρεπτόκοκκος (GBS) είναι ένα από τα πολλά βακτήρια που ζουν φυσιολογικά στο σώμα.

Συνήθως δεν προκαλεί σοβαρή ασθένεια και δεν αποτελεί σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα (ΣΜΝ). Ο GBS διαφέρει από τον στρεπτόκοκκο της ομάδας Α, το βακτήριο που προκαλεί δηλαδή τον στρεπτόκοκκο.

Επιπλέον, είναι ένα βακτήριο που συναντάται σε ποσοστό 25% των γυναικών και δεν απαιτεί θεραπεία σε περιπτώσεις γυναικών που δεν κυοφορούν.

Κατά την περίοδο του τοκετού πολλά μωρά έρχονται σε επαφή με τον GBS.

Τα περισσότερα παραμένουν ανεπηρέαστα, αλλά ένας μικρός αριθμός εμβρύων μπορεί να μολυνθεί και να επηρεαστεί σημαντικά εξαιτίας του βακτηρίου.

Πολλές φορές δεν εμφανίζεται συμπτωματολογία και έτσι η ανίχνευσή του γίνεται μόνο μέσω ειδικών εξετάσεων και συγκεκριμένα μέσω καλλιέργειας κολπικού υγρού ή καλλιέργειας ούρων.

Επειδή ακριβώς ο β-αιμολυτικός στρεπτόκοκκος μπορεί να αποδειχθεί επιβλαβής για το έμβρυο, θα πρέπει κατά τη διάρκεια της κύησης και κυρίως προς τα τέλη της εγκυμοσύνης (35η-37η εβδομάδα κύησης) να γίνεται εξέταση των εγκύων ώστε να αντιμετωπίζεται η παθολογία αποτελεσματικά και εγκαίρως.

Το βακτήριο έρχεται σε επαφή με το έμβρυο κατά τη διάρκεια του τοκετού. Στις περισσότερες περιπτώσεις το αφήνει ανεπηρέαστο. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις ενδέχεται να προκαλέσει σοβαρές συνέπειες στο βρέφος κατά τη γέννησή του.

Τα μέχρι τώρα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν πως το 70% των βρεφών που μολύνονται, αναρρώνουν πλήρως.

Όμως, το 20% ενδέχεται να αντιμετωπίσουν προβλήματα κατά την ανάρρωσή τους ενώ ένα 10% ενδέχεται να μην καταφέρει να επιβιώσει.

Εάν ένα μωρό αναπτύξει λοίμωξη από τον GBS την πρώτη εβδομάδα μετά τη γέννηση λέμε ότι πάσχει από λοίμωξη πρώιμης έναρξης.

Τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν στο βρέφος κατά τη φάση αυτή είναι:

• δυσκολία στην αναπνοή
• θόρυβος κατά την αναπνοή (σαν γρύλλισμα)
• πυρετός ή υποθερμία
• ταχυπαλμία ή αργός ρυθμός καρδιακών παλμών
• αλλαγές στο χρώμα του δέρματος
• αδυναμία στην πρόσληψη γάλακτος και δυσκολία τροφής
• εμετός
• αδιαθεσία και συνεχές κλάμα

Με την όψιμη έναρξη της νόσου, ένα μωρό αρρωσταίνει από μια εβδομάδα έως λίγους μήνες μετά τη γέννηση.

Η ασθένεια προκαλείται συνήθως από την επαφή με τη μητέρα μετά τον τοκετό, εάν έχει μολυνθεί. Αλλά μπορεί να προέλθει και από άλλες πηγές, όπως επαφή με άλλα άτομα που έχουν GBS.

Η όψιμη έναρξη της νόσου είναι επίσης σοβαρή και μπορεί να προκαλέσει μηνιγγίτιδα. Στα νεογέννητα, τα σημεία και τα συμπτώματα της μηνιγγίτιδας μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστούν.

Μπορεί να παρουσιάσουν σημάδια ή συμπτώματα ασθένειας, όπως:

• Έλλειψη ενέργειας
• Κακή σίτιση
• Υψηλός πυρετός

Οι σοβαρότερες συνέπειες που μπορεί να προκληθούν στο βρέφος εξαιτίας της μόλυνσής του από τον β-αιμολυτικό στρεπτόκοκκο κατά τον τοκετό περιλαμβάνουν:

• την εμφάνιση πνευμονίας
• την πρόκληση σηψαιμίας (μόλυνση στο αίμα)
• την εκδήλωση μηνιγγίτιδας

Σε πολλές γυναίκες το βακτήριο του β-αιμολυτικού στρεπτόκοκκου (GBS) υπάρχει φυσιολογικά στον κόλπο ή στο έντερό τους ή μπορεί να υπάρξει κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Δεν υπάρχει μέθοδος πρόληψης αλλά συνιστάται ο τακτικός έλεγχος μέσω ειδικών εξετάσεων κατά τη διάρκεια της κύησης και η χορήγηση αντιβιοτικών ενδοφλεβίως σε περίπτωση που διαπιστωθεί η λοίμωξη από GBS.

Είναι καλύτερο για μια έγκυο που φέρει το βακτήριο να πάρει αντιβιοτικά για τουλάχιστον 4 ώρες πριν τον τοκετό ώστε να μην εξαπλωθεί στο βρέφος.

Ο γυναικολόγος μπορεί επίσης να χορηγήσει αντιβιοτικά στην έγκυο κατά τη διάρκεια του τοκετού όταν:

• πραγματοποιείται πρόωρη γέννηση χωρίς να έχει προηγηθεί η εξέταση για GBS
• διαπιστώνεται πυρετός κατά τη διάρκεια του τοκετού και δεν έχει προηγηθεί εξέταση για GBS
• έχει προηγηθεί στο παρελθόν γέννα με μωρό που είχε μολυνθεί από το βακτήριο

Τα επιστημονικά δεδομένα που έχουμε μέχρι σήμερα δεν έχουν διαπιστώσει τη μετάδοση του β-αιμολυτικού στρεπτόκοκκου στα βρέφη μέσω του θηλασμού και συνεπώς οι γυναίκες που φέρουν το βακτήριο μπορούν να θηλάζουν κανονικά και με ασφάλεια.

Ο θηλασμός σε γενικές γραμμές ενδείκνυται, καθώς λειτουργεί ως ασπίδα προστασίας για το μωρό από άλλες λοιμώξεις.

Η ύπαρξη του β-αιμολυτικού στρεπτόκοκκου στον οργανισμό της εγκύου δεν αποτελεί ένδειξη για την πραγματοποίηση καισαρικής τομής, καθώς υπάρχει η δυνατότητα λήψης αντιβιοτικών κατά τον τοκετό χωρίς έτσι να κινδυνεύει το βρέφος να μολυνθεί κατά τη γέννησή του.